بررسی اطلاق ادله زکات از دیدگاه مذاهب خمسه و نقش آن در تامین حقوق شهروندان

پایان نامه
  • دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی
  • نویسنده طاهره موسوی حسینی
  • استاد راهنما زهرا فهرستی
  • سال انتشار 1393
چکیده

زکات یکی از منابع مالی حکومت اسلامی است. از اهداف تشریع زکات برطرف کردن فقر در جامعه و از بین بردن شکاف طبقاتی است. از طرفی موارد مشمول زکات در کتب فقهی فقط شامل موارد نه گانه گندم، جو، خرما، کشمش، شتر، گاو، گوسفند، طلا و نقره مسکوک ( درهم و دینار) می باشد. که این زکات، نظریه انحصار، نظریه تعمیم، نصاب، حاکم دولت اسلامی موارد در عصر ما یا اصلا وجود ندارد یا اگر هم باشد بسیار محدود است و زکات آنها نمی تواند رفع فقر یا شکاف طبقاتی بنماید. از این رو برخی فقهای متقدم و متاخر برای رفع این مشکل نظریه تعمیم موارد زکات را پیشنهاد داده اند. که دلایل آن را احادیث، فلسفه تشریع زکات و وضع زکات توسط حضرت علی علیه السلام برای اسب دانسته اند. ولی برخی فقهاء قائل به نظریه انحصار زکات در موارد نه گانه هستند. نگارنده دراین تحقیق کوشیده تا نظریه انحصار را رد و نظریه تعمیم را اثبات نماید. آیاتی که در مورد وجوب زکات می باشند، مطلق می باشند و در آنها هیج قیدی برای موارد مشمول زکات یا نصاب ذکر نشده است. موارد متعلق زکات یا نصاب آن در هر دوره توسط حاکم اسلامی و طبق مقتضیات زمان و مکان مشخص شود. در این پژوهش سایر منابع مالی حکومت اسلامی از قبیل خمس، انفال، فیئ و جزیه نیز ازنظر مفهوم و گسترش شمول آن مورد بررسی قرار گرفته و با زکات مقایسه شده بطوری که حیطه هر یک به روشنی شناسایی گردیده است.

منابع مشابه

اوصاف اختصاصی وصی از دیدگاه مذاهب خمسه و حقوق

صاحب‌نظران برای وصی شرایط و اوصافی در نظر گرفتند. از جمله این شرایط می‌توان به اهلیت و کمال، کفایت و قدرت، بینایی و شنوایی، اسلام، عدالت، امانت و وثاقت، حریت و ذکوریت اشاره کرد. وجود برخی از شرایط مذکور (شرایط عمومی قراردادها) در سایر اعمال حقوقی نیز الزامیست اما دسته‌ای دیگر از شرایط مانند اسلام، عدالت و ذکوریت، به دلیل وضعیت خاص نهاد وصایت فقط در مورد وصی مطرح شده‌اند که پذیرش اشتراط اوصاف خا...

متن کامل

حکم اقرار مریض از دیدگاه مذاهب خمسه

اهمیّت و ارزش اثباتی اقرار به عنوانی یکی از ادلة اثبات دعوی، بر کسی پوشیده نیست. اقرار شخص عاقل به زبان خویش به دلیل عقل و شرح نافذ است و اقرار کننده به مفاد اقرار خود ملزم می شود. در مورد نفوذ اقرار شخص سالم هیچ گونه نزاعی بین فقها و حقوقدانان وجود ندارد ولی در مورد اقرار مریض در مرض موت اختلاف شده و بین مذاهب اسلامی اقوال مختلفی وجود دارد. این مقاله نظر به اهمیّت موضوع، ضمن بیان معنای اصطلاحی...

متن کامل

معیارهای تمایز قتل از دیدگاه مذاهب خمسه

مقاله حاضر با هدف بررسی معیارهای تمایز قتل از دیدگاه مذاهب خمسه ، به روش توصیفی – تحلیلی به انجام رسیده است روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای است، نظر فقیهان مذاهب پنج گانه درباره ملاک و صور و مصادیق عمد، شبه عمد و خطایی بودن قتل و به تبع آن، تقسیماتی که برای هر یک ارائه کرده اند مطالعه شده و سپس مورد مقایسه و تطبیق قرار گرفته است. مذاهب پنج گانه فقهی مشهور (امامیه ، شافعی، حنفیه ، مالکیه و حنبلی...

متن کامل

امامت زن در نماز جماعت از دیدگاه مذاهب خمسه

درباره امامت زن در نماز جماعت در مجموع چهار نظر از سوی فقها مطرح شده است. نظر رایج و پرطرف‌‌د‌ارتر این است که امامت زن در نماز جماعت مردان، علی‌‌الاطلاق ناجایز و در جمع زنان جایز است. در مقابل این نظر، اقوالی دیگر قرار دارد که یکی قائل به بطلان مطلق و دیگری قائل به جواز مطلق است و قول سوم تحت شرایطی امامت زن را درست می‌داند. قائلان به بطلان مطلق و قائلان به عدم جواز امامت زن ـ فقط ـ برای مردان،...

متن کامل

اقرار مفلس از دیدگاه مذاهب خمسه

اقرار شخص مفلس در امور مالی و غیر مالی از مسائل مهم افلاس (ورشکستگی) است. عده ای اقرار شخص ورشکسته را در عین و دین نافذ می دانند و می گویند: مقر با غرماء شریک می شود؛ اما عده ای دیگر قائل به عدم مشارکت مقرله اند و گروهی بین اقرار به عین و اقرار به دین تفکیک قائل شده اند. با عنایت به اینکه در حقوق ایران اقرار مفلس و ورشکسته نسبت به اموال خود بر ضرر دیان نافذ نیست، در این پژوهش، سعی شده اقوال فقه...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023